Trích Lục: Quy Thức Kết Thất
Nhất Tâm Tinh Tấn Niệm Phật
Hành Sách Đại Sư
Chọn nơi thanh tịnh rộng rãi làm Phật đường, ở bên trong nên an trí thờ thánh tượng đức Phật A Di Đà, treo các lẳng hoa, tràng phang, thắp đèn đốt nhang, xuyên suốt luôn bảy ngày chẳng dứt. Nhưng chỉ dùng nhang đèn cúng dường, chớ dùng các thứ rau quả, ngâm nga, thổi nhạc, v.v… Hai bên trái phải thiết lập hai cái bàn dài, trên đó cũng thiết bày lư trầm, các pháp khí và cúng phẩm cho trang nghiêm, dọc theo hai bên bàn để thêm bốn cái ghế tựa. Ở ngay trung tâm hướng về Phật cũng thiết lập một bàn dài, chia đều khoảng cách với hai bàn hai bên, cách nhau chừng 2 thước (2 feet), chừa đủ rộng để khi ra vào. Trên bàn đặt một đạo sớ văn và một lư hương lớn, hoa đèn cúng phẩm bày biện cho tương xứng trang nghiêm. Phía trước bàn đặt 4 chiếc bồ đoàn, hai bên trái phải sát với vách tường, nếu không có thiền sàng thì nên đặt nhiều tọa vị (thêm chỗ ngồi), để tiện cho những người khi thoái ban an tọa. Bạn đạo đồng tu tịnh hạnh, nên định số 12 người phân làm 3 ban, mỗi ban 4 người, người dẫn đầu ban thì đánh khánh điều phối, ghi nhớ số lần niệm Phật, mỗi lần lấy 1000 tiếng niệm Phật để làm chừng mức. Người thứ hai thì đánh mõ nhỏ. Còn hai vị đi sau chót thì làm người tuần sát, xem chừng người trong ban nếu có bị hôn trầm hoặc tán loạn mà cảnh tỉnh cho họ. Ngay chính giữa đối diện với đức Phật phân làm ban thứ nhất, gần phía tây một người làm ban thủ, cũng tức là người đứng đầu thất. Phía Bên phải hướng đông phân làm ban thứ nhì, người đứng gần trên nhất làm ban thủ. Phía bên trái hướng tây phân làm ban thứ ba, người đứng gần dưới nhất làm ban thủ. Trước Phật trên dưới phía 2 đầu ở trên bàn đặt cái khánh nhỏ và một mõ nhỏ đánh phụ, khí cụ khác, có thể tùy sắp đặt trên bàn.
Phàm ở trong thất đường thiết kế, cần phải cách một đêm trước mọi sự phải được sắp đặt chu đáo. Tất cả mọi người vào thất đều ăn chay, trước đó cũng nên lo liệu đầy đủ, trong phòng tắm giặt cũng vậy. Thỉnh vị sư chủ thất phân ban định vị, dạy bảo diễn tập, mỗi ban kinh hành nhiễu Phật trăm tiếng liền lập tức đổi ban, trong lúc kinh hành nhiễu Phật, nên đánh mõ lớn thay cho việc đánh bảng để nghỉ dùng cơm, ba ban đều như pháp mà ra khỏi Phật đường, niệm Phật kinh hành đến trai đường, mõ ngưng thì tiếp bảng gỗ, bảng dứt thì tiếp đến Phật, xong rồi quay về chỗ ngồi, mỗi mỗi cần chỉ bảo rõ ràng, khiến tất cả chúng đều rành rõ. Ở trong thời gian kết thất tu tịnh khẩu, không tiện chỉ bày, nên phải chỉ dẫn rõ ràng để luyện trước. Tập xong, mỗi người tự chí thành lễ Phật, cầu Phật gia bị khiến cho suốt thời gian Phật thất tác pháp được thành tựu, trong ngoài chẳng nổi lên các ma chướng. Khi việc xong liền nghỉ sớm, chớ để cho quá mệt mỏi.
Ngày thứ nhất, canh năm để đồng hồ báo thức, đại chúng đồng thức dậy súc miệng rửa mặt xong, uống một ít nước nóng rồi đồng vào Phật đường. Vị chủ thất đánh khánh dẫn thỉnh lễ Phật 3 lạy, mỗi người ở yên vị trí của mình và cử bài Hương Tán, tụng kinh A Di Đà, âm thanh cần hòa hoãn. Kế tụng Vãng Sanh Chú 3 biến, tiếp khởi bài kệ Tán Phật rồi xưng niệm danh hiệu Phật. Ban ở giữa đánh khánh dẫn lần thứ hai, chắp tay xá rồi bắt đầu đi nhiễu, hai ban trái phải ngồi ngay niệm thầm, nếu bị hôn trầm tán loạn quá nặng thì nên động môi khởi niệm (Theo phép Kim Cang trì) tránh việc ngồi lâu vọng niệm gián đoạn, hay rơi vào trạng thái hôn trầm, vô ký. Khi thần khí trong sáng thì nên nhắm mắt tĩnh tâm lắng nghe, nhất tâm duyên Phật, khiến Phật hiệu luân lưu trong tâm, rõ ràng xuyên suốt như xâu chuỗi hạt, chẳng lẫn lộn, chẳng tán loạn. Thủ ban nhiễu Phật đủ số rồi thời đứng sang bên dưới, khi niệm đến chữ Đà thì đánh một tiếng dẫn khánh, ban tiếp theo lập tức từ chỗ ngồi đứng dậy, thong thả rời khỏi vị trí, đến bên bàn Phật đứng thành một hàng, người thủ ban lại đánh lên một tiếng dẫn khánh, niệm chừng 4-5 tiếng Phật hiệu, nơi chữ Đà đánh liên tiếp 2 tiếng khánh, ngưng niệm Phật hiệu, đối Phật lễ bái trở về nguyên vị an tọa mặc niệm. Ban tiếp theo lại tiến lên lễ Phật và đi kinh hành nhiễu Phật như trước. Niệm Phật xong đứng sang bên đánh 3 tiếng khánh. Ban cuối cùng rời khỏi chỗ ngồi tiến lên lễ Phật, kinh hành nhiễu Phật, nghi thức như trên. Ban vừa rồi trở về phía trống bên trái ngồi xuống niệm thầm danh hiệu Phật. Như vậy 3 ban luân lưu thay nhau lập lại, niệm từ sáng cho đến tối, tiếng niệm Phật không dứt, sau mỗi lần xưng niệm được 1000 tiếng Phật hiệu, thì ngồi xuống niệm thầm theo 2000 tiếng Phật hiệu, khiến cho thân miệng chẳng mệt, sự lao nhọc được quân bình. Khi nhiễu Phật xong, chỉ cần không thấy mõ nhỏ ở bàn bên thì mới nên đứng dậy, khiến cho trên dưới trước sau không để bị sai lầm lẫn lộn. Ngoài 12 người này ra không luận phần ăn chay nhiều ít, cũng phân làm 3 ban, đi thì cùng đi, ngồi thì đồng ngồi.
Trai đường nên thiết bày theo hình tròn, ba mặt bàn dài tiếp nối nhau, duy chỉ phương dưới ở giữa chừa khoảng trống đủ để thông hành. Bốn mặt giáp với tường đủ rộng để nhiễu quanh. Ngoài 3 thời cơm cháo, trước ngọ thêm một thời tiểu thực, rau trái chia làm 2. Hai người chung 1 cái. Ăn xong thì đánh 6 tiếng bảng gỗ (đại biểu cho 6 chữ Nam Mô A Di Đà Phật). Mọi người trong trai đường, không luận là ban nào, đi nhiễu Phật như thường, đến bàn bên, ban thủ để sẵn xâu chuỗi Phật trên bàn, dùng khánh đánh 2 tiếng mõ, xá chào (Nếu tiếng niệm Phật quá nhanh bấy giờ nên đổi mõ niệm chậm lại).
Hai ban trái phải đứng lên, đồng thanh xưng niệm, ban thủ đi đầu dẫn khánh, từ ở giữa hướng về Phật kinh hành, nhưng phải đợi mọi người trong trai đường đi theo hết, mới đến 2 ban còn lại tùng hành đi theo, chẳng được vượt loạn. Đến trai đường đi vòng theo phía phải một vòng, đợi đến ban cuối cùng cũng đều đến đủ, ban thủ liền đánh một tiếng dẫn khánh, ngưng mõ dùng tiếng niệm Phật, mỗi người đều đến ngồi vào chỗ dọn sẵn, chẳng được đẩy tới kéo lui, hoặc tự đứng riêng một mình, tùy nghi ngồi vào chỗ mà ăn uống, bấy giờ không dùng bái xá tụng niệm ra tiếng, v.v… Bên cạnh treo một cái kiền chùy, trước báo cho một sadi đứng bên kiền chùy đánh một tiếng , sadi ngay nơi 2 chữ đà Phật đánh luôn 2 tiếng, kết bảng.
Đại chúng đồng thời rời khỏi vị trí, cũng không cần chắp tay xá chào, khởi thân nhiễu theo hướng phải đức Phật đi về Phật đường. Y như lần trước thủ ban trở về nguyên vị, đánh 2 tiếng khánh xá chào, lấy khí cụ và chuỗi hạt bắt đầu nhiễu Phật, các ban khác trở về chỗ ngồi của mình. Ban bên trái ở hướng Tây, nên đi vòng quanh đến bàn bên, đi từ ở dưới lên, không được thẳng qua hoặc đi ngược lại. Khi trở về chỗ ngồi hay đứng lên đi, cho đến có việc gấp cần đi ra cũng phải đi thong thả từ từ, chẳng được hấp tấp đi nhanh. Khi hoàng hôn đêm xuống, trên bàn nên đốt đèn dài, bấy giờ mỗi ban đi nhiễu Phật chừng 2 lần, niệm Phật 6000 tiếng xong, lúc chờ ban tiếp theo kinh hành nhiễu Phật, vị thất chủ rời vị trí đánh một tiếng dẫn khánh, đại chúng trong Phật đường đồng khởi thêm kinh hành niệm Phật, đi nhiễu Phật chừng 10 vòng, thất chủ lui về phương dưới đứng ở giữa đối diện Phật, đánh 3 tiếng dẫn khánh, đánh một hồi mõ kết thúc, ngưng tiếng niệm Phật, đại chúng đều xoay hướng về Phật, đánh 1 tiếng khánh, mọi người đồng niệm bài kệ phát nguyện rằng:
Đệ tử chúng đẳng chí tâm phát nguyện
Nguyện mạng chung thời thần bất loạn
Chánh niệm trực vãng sanh An dưỡng
Diện phụng Di Đà trực chúng thánh
Tu hành thập địa thắng thường lạc.
Ở ba chữ sau cùng thì đánh khánh chậm lại 3 tiếng, mọi người đồng lễ Phật 3 lạy, tất cả lui ra trở về phòng ngủ.
Vì phòng hộ ba nghiệp, nên nhiếp tâm chánh niệm mà ngủ, thân chẳng nên làm thêm việc gì khác, miệng chẳng nói chuyện dư thừa, tâm chẳng suy nghĩ lung tung. Cũng không nên lễ Phật gì thêm, đọc tụng kinh chú gì khác. Nếu khoá lễ xong mà cảm thấy thân tâm vẫn chưa mệt thì cũng nên dừng nghỉ. Đợi sau bảy ngày hãy bổ sung thêm, để tránh gián đoạn hay tạp loạn, như vậy thì đâu còn gọi là 7 ngày trì danh, nhất tâm bất loạn nữa? Ngủ nghỉ xong, 2 vị chủ quản nhang đèn thắp lên, cho người thông báo nhà bếp sắp xếp làm nóng đồ ăn thức uống, đến giờ báo thức. Trong sáu ngày về sau, nhập điện lễ Phật, đọc bài kệ tán Phật, trừ việc kinh chú chẳng tụng, các việc đều như ngày đầu vậy.
Trong thời kỳ Phật thất, thỉnh 2 vị thất chủ, làm ngoại hộ một kỳ, những Tăng tục tùy hỷ hộ thất, chẳng nên nhập Phật điện. Chỉ những ai chuyên vì niệm Phật mà tới, thì mới nên vào lễ Phật 3 lạy, rồi theo phép thủ ban mà nhiễu Phật, hoặc đi theo các ban trái phải mà nhiễu Phật, chẳng được tụ tập nói chuyện.
Nếu Phật thất hạn kỳ chưa hết mà muốn rời khỏi thì có thể lễ Phật mà đi, chẳng cần cáo biệt chúng. Những ai muốn tu pháp Phật thất này thì trước đó cần phải phát nguyện theo đến cùng, tu mãn khóa mới thôi. Không kể những người chỉ tu theo vui thôi. Giả sử tuổi cao bệnh phát, sức khó duy trì, có thể âm thầm thưa qua với hộ thất sư, lúc ăn viết giấy chuyển đạt tới thất chủ, hoặc nhiễu Phật ít ngồi nhiều, hoặc khóa đêm có thể nghỉ sớm, nên phá lệ tạo phương tiện cho họ.
Thứ nữa là việc của người làm hương đăng, chuyên lo việc lư hỏa nhang đèn, thấy đèn lu mờ thời nên khêu lên đủ sáng, nhang tàn liền thắp cây mới, khi chúng đã tề tựu đầy đủ, cần phải ở an trong Phật đường chẳng được ra ngoài. Khi chúng xong lễ nghỉ ngơi, cần coi sóc nhang đèn định giờ khuya sớm, nên mời vị lão thành bổ nhiệm cho việc này. Những lúc mệt mỏi, nên nhờ hộ thất sư thay cho để nghỉ ngơi, chẳng được để lỡ việc khiến cho loạn chúng.
Phân công 2 người lo việc trà nước, nơi tắm rửa, v.v… trước ngọ trà nước 2 lần, sau ngọ chẳng nề hà số lần, về đêm lại lo thêm một lần trà nữa. Sau mỗi lần hành trà xong, tuỳ nghi thu dọn trà nước, đợi ban đi kinh hành niệm Phật ngồi ổn định rồi có thể bổ sung thêm nếu cần. Bồn nước, khăn lau, cần giặt dũ sạch sẽ, những vật chúng cần dùng đến nên tận tâm chu cấp, hộ thất sư nên thường đi xem xét, coi sóc mọi việc chớ nên chểnh mãng.
Ngày mãn thất, khi nhập khóa tối niệm Phật 6000 tiếng xong, đợi ban cuối vào tiếp giáp Phật rồi, vị chủ thất đánh khánh như thường lệ, cả 3 ban đồng đứng dậy, đi nhiễu niệm 500 tiếng Phật hiệu, thất chủ sư từ bàn phía đông hướng về Phật đứng thẳng, thỉnh một tiếng khánh lớn, cả chúng đều hướng về Phật, đánh tiếng khánh thứ ba, tiếp theo thỉnh chuông trống một hồi, đánh mõ lớn, đồng quỳ xưng danh Quán Âm, Thế Chí, Đại Hải chúng, một danh hiệu 10 tiếng, giống như khóa tối thường lệ, đọc tiểu tịnh độ văn hồi hướng, lễ Phật 12 lạy, lễ Bồ tát 3 lạy, đến 3 lạy Quy y Tam Bảo xong, lại đánh một tiếng khánh lớn. Bấy giờ chúng chia ra làm 2 bên đồng đứng, vị thất chủ sư lùi về bên dưới giữa, trải tọa cụ lễ Phật quỳ dài, chúng cùng xưng niệm Nam Mô Đại Thừa Thường Trụ Tam Bảo”. Hộ thất sư tuyên sớ xong, đánh mõ nhỏ, tụng chú vãng sanh để đốt sớ, chẳng tính số lần, tống sớ xong, niệm kệ hồi hướng, bái xá, trở về Phật tiền, đại chúng phân rải ra làm lễ, lạy 3 lạy xong, bái xá, đánh khánh dẫn chúng ra khỏi Phật đường, thỉnh chủ thất sư vào trong để lễ tạ.
Thất chủ sư cùng chúng đến chỗ hộ thất sư, cùng chỗ các vị sư chấp sự, tuần liêu, mỗi mỗi đều cảm tạ, xong rồi tất cả đều trở về lễ viên mãn, như vậy là hoàn tất Phật thất một kỳ.
Xét thấy: Những điều trong nghi thức này, phàm những ai muốn tham gia Phật thất, trước tự mình phải có công phu thuần thục, trong bảy ngày này công phu tăng thêm hẹn kỳ thủ chứng, chẳng cần giảng khai thị. Giảng khai thị chỉ mất thời giờ làm loạn niệm tâm. Quy củ cộng tu của đạo tràng thì cần phải vui vẻ tuân theo, huống chi cần phải thực tập trước, bất tất phạt theo lệ, sợ phạt nghiêm quá khiến đồ chúng lòng lo lắng bất an. Nếu thắng duyên khó gặp thì cần phải nghiêm phạt, thì mới có thể ngăn dứt buông lung, giúp thành thắng hạnh. Quy thức điều lệ phạt nên soạn sẵn, thỉnh người tham gia lượng xét mà thực hành.